Juridisch: ‘Zwarte lijst’ opstellen en delen met derden

Ook klanten die stelselmatig niet komen opdagen, terwijl zij een afspraak hebben gemaakt, worden opgenomen op deze ‘zwarte lijst’. Leny noteert niet alleen de naam en adresgegevens van deze personen op de zwarte lijst, maar ook de wijze waarop zij zich hebben misdragen. 

Mag je ‘zwarte lijsten’ uitwisselen?

Tijdens een kennisbijeenkomst spreekt Leny met andere pedicures over dit probleem. Deze pedicures herkennen zich in het verhaal van Leny. Sommigen houden ook een zwarte lijst bij of zijn voornemens om dit te gaan doen. Tijdens de bijeenkomst wordt de vraag gesteld of zij onderling hun zwarte lijsten mogen uitwisselen, zodat deze asociale klanten zich niet bij een andere pedicure kunnen misdragen.

Zwarte lijst opstellen

Het intern bijhouden van een zwarte lijst met ongewenste klanten is conform de Algemene verordening gegevensbescherming (AVG) toegestaan, wanneer aan drie voorwaarden is voldaan: 

1. Gerechtvaardigd belang: de organisatie moet een zogeheten gerechtvaardigd belang hebben bij het gebruik van een zwarte lijst. Bijvoorbeeld bij wangedrag of indien men fraude wil bestrijden.
2. Noodzaak verwerking persoonsgegevens: de zwarte lijst moet noodzakelijk zijn. Dit houdt in dat de organisatie het doel niet op een andere manier kan bereiken, die minder ingrijpend is voor de privacy van de betrokkenen, degenen die op de zwarte lijst staan.
3. Afweging belangen: de organisatie moet duidelijk kunnen maken waarom het (bedrijfs)belang zwaarder weegt dan het privacybelang. De organisatie moet hierbij kijken naar de ernst van de vergrijpen van de betrokkenen en de gevolgen voor hen van plaatsing op de zwarte lijst.

De checklist van de Autoriteit Persoonsgegevens kan uitkomst bieden bij het bepalen of voldaan wordt aan voornoemde voorwaarden. Deze checklist kan geraadpleegd worden op de website van Autoriteit Persoonsgegevens. 

Zwarte lijst delen met andere ondernemers

Indien een ondernemer een zwarte lijst wil delen met anderen, terwijl daarop strafrechtelijke gegevens en/of gegevens over onrechtmatig of hinderlijk gedrag staan, moet daarvoor op grond van de Uitvoeringswet AVG (UAVG) een vergunning aangevraagd worden bij de Autoriteit Persoonsgegevens (AP). De AP houdt een register bij van verleende vergunningen. 

Gezamenlijke lijst

Organisaties die zich inzetten voor het opstellen en delen van een zwarte lijst zijn de koepelorganisaties van sportbonden en vrijwilligersorganisaties. Zij komen met een gezamenlijke zwarte lijst die het makkelijker moet maken om ontuchtplegers te weren. Op dit moment werken zij met zwarte lijsten waarop alleen mensen staan die door de tuchtrechter zijn veroordeeld. De overkoepelende organisaties willen dat op de gezamenlijke zwarte lijst straks ook mensen komen te staan die door de strafrechter zijn veroordeeld én vrijwilligers die door een bestuur zijn geschorst of verwijderd. Hierdoor moet het makkelijker worden voor verenigingen om na te gaan of iemand een verleden heeft, zodat voorkomen kan worden dat een ontuchtpleger die bij de ene vereniging is weggestuurd, zonder problemen weer aan de slag kan bij een andere vereniging.

Tip!

Mensen die op een zwarte lijst staan, hebben op grond van de AVG een aantal rechten. Bijvoorbeeld het recht om inzage te vragen in hun eigen persoonsgegevens en te verzoeken om deze gegevens te corrigeren of te verwijderen. Indien een persoon daarom verzoekt, zorg dan dat u op een duidelijke manier inzichtelijk maakt op welke wijze u de gegevens gebruikt en dat u een kopie van de persoonsgegevens van deze persoon verstrekt. 

Met dank aan Mr. R. van Domselaar, advocaat bij Amice Advocaten.