Waarom zijn voeten zo gevoelig voor kietelen?

Wie gekieteld wordt, moet meestal erg lachen en maakt gekke bewegingen. Dat komt door een reactie van de tastzintuigen die gargalesis wordt genoemd. Alleen bij mensen en andere primaten komt deze vorm voor. De hypothalamus wordt geactiveerd en veroorzaakt een instinctieve vlucht- of vechtreactie. Gargalesis ‘werkt’ alleen als de kietel onverwacht komt. Je kunt dus niet je zelf kietelen, want dan weet je brein al dat de aanraking gaat komen. Een mildere reactie heet knismesis en die wordt veroorzaakt als de huid heel lichtjes wordt aangeraakt. Bijvoorbeeld als een mug op je arm gaat zitten. Deze ‘jeuksensatie’ is heel handig, want daardoor sla je de mug dood of jaag je ‘m weg. Bij alle dieren komt knismesis voor.

Voeten en kietelen

De voetzolen hebben de hoogste concentratie zenuwuiteinden per vierkante centimeter. De zenuwuiteinden zitten daar vlak onder het huidoppervlak. Daarom zijn voeten zo gevoelig voor de kietelsensatie. De oplossing is vrij simpel: maak de aanraking niet te licht. Pak de voet zo stevig mogelijk vast en geef voldoende druk als je een crème inmasseert. Soms helpt het om je vrije hand op die van de klant te leggen. Dan registreren de hersenen deze beweging en zijn ze minder gevoelig voor andere prikkels. Afleiding helpt ook: geef de klant een glaasje water en laat hem kleine slokjes drinken, zodat andere zintuigen aan het werk worden gezet. En experimenteer: een eeltvijl kan soms beter te verdragen zijn dan de lichtere sensatie van een freesje. Is de klant zo gevoelig dat de behandeling echt niet te verdragen is, dan zou je kunnen overwegen om de huid te verdoven met Emla-zalf. Overleg daarover dan wel met de huisarts van de klant. Een laatste optie: geduld. Er zijn aanwijzingen dat je steeds beter tegen kietelen kunt als je ouder wordt. Misschien heeft dat te maken met de verminderde gevoeligheid van de zenuweinden. Het schijnt vooral bij mannen zo te zijn.